Jeotermal enerji yerkürenin iç ısısıdır. Bu ısı merkezdeki sıcak bölgeden yeryüzüne doğru yayılır. Jeotermal kaynakların üç önemli bileşeni vardır: 1. Isı kaynağı, 2. Isıyı yeraltından yüzeye taşıyan akışkan, 3. Suyun dolaşımını sağlamaya yeterli kayaç geçirgenliği. Jeotermal alanlarda sıcak kayaç ve yüksek yeraltı suyu sıcaklığı normal alanlara göre daha sığ yerlerde bulunur. Bunun başlıca nedenleri arasında:
 * Magmanın kabuğa doğru yükselmesi ve dolayısıyla ısıyı taşıması,
 * Kabuğun inceldiği yerlerde yüksek sıcaklık farkı sonucunda oluşan ısı akışı,
 * Yeraltı suyunun birkaç kilometre derine inip ısındıktan sonra yüzeye doğru yükselmesi.
Şekil-1’ de tipik bir jeotermal sistem şematik olarak gösterilmiştir. 

Jeotermal saha, sistem ve rezervuarı birbirlerinden ayırmak üzere aşağıdaki tanımlar yapılabilir.
Jeotermal Saha:Yeryüzünde bir jeotermal etkinliği gösteren coğrafik bir tanımdır. Eğer yeryüzünde herhangi bir doğal jeotermal çıkış yoksa, yeraltındaki jeotermal rezervuarın üstündeki alanı tanımlamakta kullanılır.
Jeotermal Sistem:Yeraltındaki hidrolik sistemi bütün parçaları ile birlikte (beslenme alanı, yeryüzüne çıkış noktaları ve yeraltındaki kısımları gibi) tanımlamakta kullanılır.
Jeotermal Rezervuar:Işletilmekte olan jeotermal sistemin sıcak ve geçirgen kısmını tanımlar.
Jeotermal sistemler ve rezervuarlar; rezervuar sıcaklığı, akışkan entalpisi, fiziksel durumu, doğası ve jeolojik yerleşimi gibi özelliklerine göre sınıflandırılırlar. Örneğin jeotermal rezervuarda 1 km derinlikteki sıcaklığa bağlı olarak sistemleri iki gruba ayırmak olasıdır.
a.) Rezervuar sıcaklığının 150oC’ dan düşük olduğu, düşük sıcaklıklı sistemler: Bu tür sistemler genelde yeryüzüne ulaşmış doğal sıcak su veya kaynar çıkışlar gösterirler.
b.) Rezervuar sıcaklığının 200oC’ dan yüksek olduğu yüksek sıcaklıklı sistemler: Bu tür sistemler ise doğal buhar çıkışları (fumeroller), kaynayan çamur göletleri ile kendini gösterir..
Jeotermal sistemlerin fiziksel durumlarına bağlı olarak sınıflandırılmaları durumunda, üç farklı rezervuar durumu tanımlanabilir.
1.) Sıvının etken olduğu jeotermal rezervuarlar:Rezervuardaki basınç koşullarında su sıcaklığının buharlaşma sıcaklığından daha düşük olduğu rezervuarları tanımlamakta kullanılır. Rezervuar basıncını sıvı su fazı kontrol etmektedir.
2.) Iki fazlı jeotermal rezervuarlar:Rezervuarda sıvı su ve su buharı birlikte bulunmaktadır ve rezervuar basıncı ve sıcaklığı suyun buhar basıncı eğrisini izler.
3.) Buharın etken olduğu jeotermal rezervuarlar:Rezervuar basıncındaki akışkan sıcaklığının suyun buhar basıncı eğrisi sıcaklığından daha yüksek olması durumunda bu tür rezervuarlar oluşurlar. Rezervuardaki basıncı su buharı fazı kontrol etmektedir.
Bir jeotermal rezervuarın fiziksel durumu ve kimyasal özellikleri zamana bağlı olarak değişiklik gösterebileceği gibi aynı rezervuar içerisindede bir noktadan diğerine farklılıklar gösterebilir. Örneğin sıvının etken olduğu bir rezervuar, üretim sonucu oluşan basınç düşümünden dolayı, zamanla iki fazlı bir jeotermal akışkan durumuna dönüşebilir.
Jeotermal enerji, hava kirliliği yaratmayan ve dikkatli kullanıldığında çevre sorunlarını en aza indirgeme özelliği olan bir enerji kaynağıdır. Jeotermal enerji kaynağının sürdürülebilir projelerde kullanılması amaçlanmalıdır. Projelerin sürdürülebilir olması için jeotermal sistemlerin ve rezervuarların iyi bilinmesi ve varolan yeraltı özelliklerinin projelerin avantajına olacak şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir.

Jeotermal enerji kaynakları sıcaklıklarına bağlı olarak başta elektrik üretimi olmak üzere konut ısıtması, bölgesel ısıtma, sera ısıtması, termal turizm-tedavi ve endüstriyel sıcak su eldesinde kullanılmaktadır.

Türkiye’de bilinen 1000 dolayında sıcak su ve mineralli su kaynağı ile jeotermal kuyu mevcuttur. Sıcaklığı °C’nin üzerinde olan jeotermal sahaların sayısı ise 170’dir. Bunların 6 tanesi yüksek sıcaklıklı saha olup konvansiyonel olarak elektrik üretimine uygundur. Türkiye jeotermal enerji rezervi (elektrik üretimi açısından), 4300 MWe mümkün, 200 MWe kanıtlanmış olmak üzere toplam 4500 MWe’tir (DEK-TMK, 1998). Ülkemizde bulunan tek jeotermal elektrik santrali Kizildere- Denizli’de TEK (Bugünkü TEAŞ) tarafindan 20,4 MWe’lik bir kapasite ile 1984 yılında kurulmuştur. Türkiye, bu santral ile jeotermal elektrik üretiminde 19 ülke arasından 12. sıradadır. Elektrik üretimine uygun diğer sahalar,

Germencik-Aydın (231°C), Tuzla-Çanakkale (174°C), Salavatli-Aydın (171°C), Simav-İzmir (162°C) ile Seferihisar-İzmir (150°C)sahalarıdır.

Ülkemizde jeotermal sahalar büyük bir çoğunlukla orta ve düşük sicaklikli sahalardir ve bilinen jeotermal sahalarin %95’i hacim isitma uygulamalarina uygundur.

Türkiye’nin muhtemel jeotermal isi potansiyeli 31500 MWt olarak tahmin edilmektedir. 2000 yili sonu itibariyle MTA tarafindan yapilan 304 jeotermal sondaja göre muhtemel potansiyelin 2046 MWt’i görünür potansiyel olarak kesinleştirilmiştir. Türkiye’deki doğal sicak su çikişlarinin 600 MWt olan potansiyeli de bu rakama dahil edildiğinde toplam görünür jeotermal potansiyel 2646 MWt ulaşmaktadır.

2000 yili itibariyle, Türkiye doğrudan kullanim kurulu gücü 493 MWt konut isitmasi ve 327 MWt kaplica kullanimi olamak üzere toplam 820 MWt’dir. Jeotermal bölgesel isitma sistemleri, Gönen (Balikesir), Simav (Kütahya), Kizilcahamam (Ankara), Balçova (İzmir), Narlidere (İzmir), Sandikli (Afyon), Kirşehir, Afyon, Kozakli (Nevşehir) ve Diyadin’de (Ağri) kurulmuştur. Muhtemel jeotermal potansiyelin kullaniminin getirebileceği ekonomik kazanim TÜBİTAK tarafindan 9 milyar $/yil olarak öngörülmüştür.

Jeotermal enerji ülkemizin önemli doğal kaynaklarından biridir. İzmir ili de jeotermal enerji kaynakları açısından ciddi potansiyele sahiptir. Balçova’ da 20 yıldır termal tedavi ile başlayan kullanım giderek sera ve ısıtma sistemlerinde giderek artan ölçüde kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle son 10 yıldır Balçova ve Narlıdere de kurulan jeotermal enerjili doğrudan bölge ısıtma sistemi ile halkın kullanımına sunulmuştur. Böylece öz kaynağımız jeotermal enerjiden yararlanarak önce aile sonra ülke ekonomisine katkı sağlanmış, sağlıklı çevre ortamları yaratılarak halkımızın yaşam kalitesi yükseltilmiştir.

Balçova jeotermal sahasının yerleşim alanlarının içerisinde olması ve yüksek entalpili karakteriyle bölge ısıtma sistemi projelerinin geliştirilmesine olanak sağlamaktadır. Türkiye’de bir ilk olan rezervuar ve performans belirleme projesi yaptırılarak, sahanın potansiyelinin en iyi şekilde değerlendirilmesi yönünde bize açılımlar sağlanmıştır.

Jeotermal enerji kaynağının aranması, bulunması, geliştirilmesi, sürdürülebilir bir rezervuar ve bölge ısıtma sistemi işletmeciliğinde Balçova sahasında bilimsel temelde gerekli her çalışma yapılmış ve yapılmaktadır.

Şirketimizin organizasyonunu geliştirerek daha güçlü bir örgütlenme yapılarıyla bütünleştirerek öz kaynağımız jeotermal’in İzmir İlinde yaygınlaştırılması daha geniş toplum kesimlerinin yararına sunulması için hedef büyütülmeye çalışılmakta olup, İzmir Büyükşehir Belediyesinin %50 ortaklığı ile Şirketimiz faaliyetine devam etmektedir.

JEOTERMAL VE İZMİR JEOTERMAL ENERJİ HAKKINDAKİ GENEL BİLGİ SUNUMUNA
AŞAĞIDAKİ LİNKE TIKLAYARAK ULAŞABİLİRSİNİZ...


websunumu...pdf